Diş kirası osmanlı zamanında varlıklı olan kimseler konak ve köşklerinde davetler verilirmiş. Durumu iyi olmayanlar içinde köşk ve konaklarda sofralar kurulurmuş.Yoldan geçenler,çat kapı, gelen geri çevrilmez bu sofralarda iftarlarını açarlarmış. Tüm sofralar zengin fakir ayrımı olmadan herkese aynı yemeklerle donatılır , her gelen kurulu bir sofranın etrafındaki minderlere oturarak iftar vaktini beklerlermiş.
Yemeklerini yiyen misafirlere teravih için evden ayrılmak üzereyken ev sahibi küçük kadife keselerde küçük hediyeler verirmiş.Bu hediyeler ev sahibinin durumuna göre değişir kimi tesbihler ,bakır tepsiler, ağızlıklar verirken kimi cömert ve zengin ev sahipleri gümüş,altın paralarda koyabiliyormuş. Bazı ev sahipleri de diş kiralarını davetlilerin oturdukları minderlerin,dayandıkları yastıkların altına koyar durumu iyi olmayan davetlerinin toplum içinde rencide olmalarını istemezlermiş. Keseleri alan davateliler ''Kesenize Bereket ,Ziyade Olsun'' gibi dualar ederlermiş.
Adeta evi bir ziyafet evine dönen ev sahibinin diş kirası verme amacı evlerine gelip yemek yiyerek sevap kazanmalarına yardımcı oldukları için bir nevi teşekkür etme şeklidir.Diş kirası kişinin zenginliği ve cömertliği ile doğrudan alakalıdır.
Cömertliği ile bilinen Fatih dönemi sadrazamlarından Mahmut paşanın davetleri çok ünlüymüş. Kazanlarda nohutlu pilav pişirilir içine nohut şeklinde altınlar atılırdı.Pilavı yiyenler ağızlarına gelen altın nohutları alır bu onların diş kiraları sayılırdı.
Günümüzde maalesef bugün bu tür adetler kalmadı hatta insanlar birbirlerini iftara çağırırken bile düşünüyor.Böyle gelenekler toplumun birbirine olan yakınlaşmasını ve yardım severliğin artmasına yardımcı oluyor.
12 yorum:
Çok güzelmiş :) Elinize sağlık
Ilk defa duydum bunu değişikmiş. Yazıyı okuyunca bir kez daha anladım ki kültürümüz çok zengin
Kültürümüz gerçekten çok zengin ancak sahip çıkamadığımızı düşünüyorum....
rahmetli babam diş kirasından sıklıkla bahsederdi, misafiri çok severdi
Allah rahmet eylesin babanıza büyüklerimiz bize göre daha çok misafire düşkündü. Keşke bu tür gelenekleri devam ettirebilsek.
Büyük aile kavramından zamanımızdaki çekirdek aile sistemine geçiş ne yazık kı kendini ve nerden geldiğini bilmeyen bir nesil yetiştirdi.
Böyle güzel adetlerin unutulması ve insanların arasındaki sevginin nefrete dönüşmesi gayet normal.
Tekrar özümüze öz kültürümüze geri dönmek dileği ile
Bu arada sitenizin tasarımı çok güzel.
Makale okurken göze rahatlık veren renkleri tercih etmişsiniz.
İyi Bloglar
NETTEN YAZAR
http://www.nettenyazar.com/
Maalesef yeni gelen nesil bizlere göre bilinçsiz ve amaçsız yetişiyor gibi....
bloğumu beğendiğiniz için teşekkür ederim
Bencilleşn bir toplum olduk çıktık, bayramları tatil olarak görüp , düğünde takılan altının karşılığı gelmezse utanmadan ister bile olduk. Nerde kaldı diş kirası verelim
Maalesef toplumumuzda ciddi bir yozlaşma içinde bana göre Eskiden iftarlarda olan misafirlerle ramazanın nasıl geçtiğini anlamazdık.Şimdi birine gitmek şöyle dursun misafiri maddi külfet görenler var günümüzde
Çok hoş bir şey bu:)
Çok ilginçmiş. Neden böyle güzel, dostane, yardımsever kimliklerimizi geride bırakmışız acaba.
Maalesef bu tür adetlerimiz zaman yenik düşmüş. Keşke devam edebilse....
Yorum Gönder